‘L casted - carraraonline.com

Sezione a cura di Mario Volpi
Vai ai contenuti

‘L casted

Sol p'r noialtri
Versione audio del racconto

Fin da picin  aiò  semp’r avut ‘l desideri d visitar ‘l casted che ie ‘n’zim a Mont’verd.
Da fant a stev al Pu’nzimat, ‘nt’una stanzeta let e foch, e a la matina quand me mà al’spalancav la finè….Ecl’lì, fiss com un potò, abrancat  a la costa del mont com na piateda a l’scoi, ai me oci d ninin i parev che i fuss a na distanza ‘nf’nita, squasi ai cunfin del mond.
Una volta, dop pù d zinquant’ani, a m son decis d’andari.
Aiò amanit un toch d pan con na salziza, aiò mis un po d vin del mì drent a na butigeta, e prima che ‘l sol i s fuss levat aier ‘nzà a la Gildona. Post’zat la machina ‘nt’un canton aiò piat asù vers la Costaza. Eravan ai primi d marz, d’aria al cuminzav a esr pù dolza, e anche se ader apena dì, dop un po,’ aiò cuminzat a sudar, e a r’spirar col  pantafi.
La vieta al dov’ntav sempr pù streta, e tut d’un trat al f’niv drent a di maz’ron grosi com dlè cà.
“ Mo ai sian!”  A p’nsò tra mè e mè! “Squasi, squasi a m’arzir!” Ma po’ mirand un po’ a la tonda a vid un violet che i spariv sot a di bonacon. Tut gobon ai son passat sot, e dop pogh a m’artrovò ‘n t’un ulivet, tant ben t’nut da parer fint!
Ier potat a pipa d coch, con i tronchi tinti d calzina e verd’ram p’r t’nir a la lunta le malatie, vangat pari com un biliard, e senza nemanch un fil d’erba. Sot a l’uliv pù gross d tuti, aier na baracheta; a d’avev ‘l tec d ternite, e le parete ciose da dlà lata di bugioli dla salsa dlè pomate aperti p’r ‘l lungh. Davanti aier un tavulinet fat con di brochi d’uliv piantati ‘n tera con ‘nzim una lastra d marm, altri quatr brochi con na tav’la i fev’n da banchina.
Un omet ier chinat sot a un’uliv a traficar qualcò, “ bondì” a diss me “ a vorè andar a v’der ‘l casted ma a m sà che la via a nè questa!”
Per un po’ lù i n fè na grinza  com se i m’avess nemanch ‘ntes, po’ i s tirò su i m mirò drit ‘nti oci e i diss ”nò..nò!..La via adè stachì, ma t sen propri sicur d voleri andari?”
“P’rcos ans’po’? ” Ar’spos me ‘nzà sui pè d peri  “a nè quel!….P’r poter a s po’!…..Sol che i diz’n che a si arsent!”
Per un pel a ni ho sciocat na risata sul mus, ma po’ a capiss che lù i m’la dit a fin d ben, per avertirm d’un qualcò che a lù i parev ver, e non p’r coionarm! “Me a sti lavori chi ai cred pogh, comunque a v r’ngrazi!” lu i m mirò seri, seri, com se i s’asp’tass la me risposta, po’ i m diss “ me a tò av’rtit…Segu ‘l viol fin ‘nzim, po’ t v’drà la mulatiera p’r Santa Lucia, pì quela e ti pas’rà arent al casted... ‘Nt’t’po’ sbaiar e….Fa a modr!”
Dop averl ringraziat a cuminzò a montar ‘l mont, e difati pogh dop a trovò la mulatiera, mentr a caminav a m’arvens’n ‘n menta quel che i m’avev dit, e con na punta d nostalgia a arpen’sò a le vege che a fev con i mì da fant, davanti al camin, con i nònò che i arcontav’n le fole che al parlav’n d streghe e foleti, o del bafarded che i s setav sul pet d queli che i durmiv’n. ‘Ntant ‘l sol ier nat, e dret Pianamaz d’aria a s culuriv d ross p’r sfumar pian pian vers ‘l turchin, lazù vers la zona i lumi i  s smorzav’n,  e i uzedi i cuminzav’n a cantar, da prima pian, squasi ‘n surdina, e po’ semp’r pù forta, contenti che la nota al fuss f’nita.
Alzand i oci a cuminzò a v’der ‘l casted. Al parev che i zocass a nascundin tra i albri, mentr mè a cuntinu’ò a caminar, semp’r pù strach, semp’r pù col cor ‘n gola. Dop mez’ora com Dio i vols, arivò ‘n zim, cunz com Sain, la camisa zupa d sudor, e i r’svolti di calzon, e i pè, zupi p’r la guaza.
Però an’er valsa la pena! ‘L casted i fev ‘mpresion da quant ier bel, anche se mez scalamat.
Aièr do torete colegate tra lor da un muragion, alt com na tecia, con ‘n zim na ringhiera di marm mased che ai fev da corona, da una toreta po,’ al partiv un mur un po’ pù bass ,che i piav asù vers ‘l mont, p’r po’ arzirars, e arv’nir aret, per ap’zicars a c’d’altra, com na codana.  Atacati ai muri lasù ‘n alt, di stemi d marm i s spicod’n ‘n’tel vot, mezi schezati, i buchi dle finè i parev’n le ociaie vote d’un mort, mentr un porton apert a boca d lup, al parev che i m ‘n’vitass a entrar.  Curios a vai drent, atent che a m casch ‘n testa un toch d tec.
Apena drent a dev spetar un moment che i oci i s’abitu’on ala penombra, pò a cuminz a mirarm a la tonda.
‘L tec al par che i stà su p’r scumisa, dai travli pieni d taroli, le 'ncanizate al p’nden ‘ntel vot, com ali d’un parpaion mort, dai muri scrostati e neri d mufa, a s fa fatiga a arconos’r l’ntonac, e i afreschi d’un temp, andand avanti p’r quel che una volta i dovev eser un curidor, a s’ariv a na purtizina che al dà sul giardin.
Bonacon e paler i sofo’gn nicò ‘n t’un mazamured verd, arbri d tuti i tipi il fan sembrar un bosch,  una fontana d marm adè propri ‘nt’el mez a un mar d’urtica, squasi com un’isola ‘nt’l mar.  
Setata sul muret che i zir tut a la tonda, aiè na fanta che a s div’rtiv a meter un pè scalz sot d’acqua che al v’niv fora da la boca d’un leon d marm ‘nfricociata drent al mont.
A l’avrà si e nò dizot’ani, e prima che al poss spav’ntars ai dì“ signorina che a m scus….A n volev disturbar, ma aier apert e me a son curios d veder cos aiè chi drent!” “Prego!.. Venga pure!….Non disturba anzi!….Avevo proprio voglia di parlare con qualcuno!” Ader una gran bela fanta, con una gran massa d capedi biondi lasati solti, che i rivav’n squasi a meza s’cena, un v’stitin bianch  lizer com na ragnatela  i lasav i brazi nudi fina a le spade, na cintola d seta rossa al valorizav ‘l so vitin da vespra.
A m diss che ader la fiola del padron del casted e che ader nata li, mo a ni stev pù ma ogni tant ai piav la nostalgia, e al volev arv’der i posti che i l’avev’n vista fanta. I so iern morti da tant temp, e le ader armasa da lè, po’ a m diss che se avess vulut a m’avrè fat visitar ‘l casted, o mei quel che an’er armas. A i r’spond che a m sarè aspetat d’ers cussì fortunat, da aver p’r guida propri la padrona, e a cuminzast’n la visita.
Cussì a m fè v’der dov aier le stade, i salon dle feste, le cuzine, le stanze di servi, e me afascinat a m’er acort che ader ‘nzà squasi mez’di, e che sicuramente me moia al sirè stata ‘n p’nser. Quand ai diss che a dovev tornar a cà, e a s sian salutati sul porton, a mer pars d v’der che a le ai dispiazev dalvera che a dovess andar via.
Azù a s camin mei, e dop pogh a m’artrovò ‘nt’ulivet.
D’omet ier setat al tavulinet, davanti i avev p’r tovaia un toch d carta zada, unta e bisunta, con sopr del pan e un cul d mal’ligat, che i taiav con un colted da inesti, un fiasch d vin senza vesta, e un bicer pien d grom i completav’n l’apareciatura.
“Ti sen rivat al casted ?” I m diss apena i m vid ‘n fond al viol “ t’l vò un bicer d vin?” E i piò ‘l bicer che dal grom che i avev, a s conosev pù ‘l color del vin, “ no grazie!….A dev anch’mo magnar!” A diss me, content d’aver la scusa bona p’r non ofend’rl “ ‘l casted a l’ho vist si!... E ie na bomba!….E po’ aiò avut furtuna!.. La fiola del padron a m’là fat ved’r tut p’r ben!”
A s’ntir stè parole lù i sbarò i oci, i dov’ntò muf com la zera, e dop es’rs fat ‘l Nomedelpadre i diss ” La fiola del padron???? Ien morti tuti da trezentani! Ma cos t diz???” Me a vid ‘l fiasch sul tavulin squasi vot, e a capì nicò, al salutò, e arpiò azù.
Ma dim te? Tuti morti da trezentani! E adora sta a veder che me aio parlat con un fantasma? E con na risatina a armontò ‘n machina p’r tornar vers ca.


Volpi Mario

Racconti di questa rubrica

Ti è piaciuta questa sezione, per lasciare un commento

Versione audio del racconto



CarraraOnline.com
CarraraOnline.com
Torna ai contenuti